Voorvork, Vervangen oliekeerring

(Auteur: Bert Meijerink)


Algemeen

Het kan voorkomen dat u olie tegenkomt op (één van) de voorvorkpoten welke via de standpijp (vorkbuis) naar buiten is getreden.

Vaak is dit het gevolg van een versleten oliekeerring en is het vervangen van deze oliekeerring de oplossing van het probleem. Iets wat relatief eenvoudig is uit te voeren.

Vaak gaan deze oliekeerringen lekken door extern vuil en is zand als hoofdoorzaak aan te wijzen. Wilt u in de toekomst minder snel last hebben van dit verschijnsel dan is het plaatsen van rubberen harmonica hoezen een oplossing. Het totale aangezicht is dan echter wat minder fraai.

Hieronder kunt u lezen hoe wij bij een BMW K75RT uit 1990, zonder ABS de oliekeerring uit de rechter voorvorkpoot hebben vervangen. Wilt u er rekening mee houden dat bij deze motoren vanaf september 1991 BMW een andere voorvork (Showa) heeft gemonteerd en dat het vervangen op een iets andere manier gaat.


Vervangen oliekeerring

  • Plaats een krik onder het carter (foto 1) van de motor en krik de motor op zodat het voorwiel net vrij komt van de grond. Veranker de motor zodanig dat hij niet kan omvallen. Let er hierbij ook op dat de motor niet naar voren kan bewegen en zodoende van de bok afschiet.

  • Verwijder het voorste en achterste gedeelte van het spatbord. Bij eerder modellen is dit 1 spatbord.

  • Verwijder de vier bouten (onthoud goed waar welke bout vandaan komt) van de remklauwen en schuif de remklauwen van de remschijven af.
    Laat de remklauwen niet aan de slang hangen maar hang ze op met een stuk touw. Druk ook een keg tussen de remblokken zodat het per vergissing inknijpen van de handrem geen vervelende consequenties heeft.

  • Verwijder het voorwiel. Verwijder hiertoe de dikke inbusbout aan de linkerzijde van de hoofdas alsmede de 4 klampbouten waarmee de hoofdas in de vorkbuizen vastzit. Verwijder nu de hoofdas en let er goed op hoe de vulringen van het voorwiel geplaatst zijn. Het voorwiel kan nu verwijderd worden.

  • Verwijder nu het afdekdopje van de bovenkant van de standpijp. (foto 2, hier als voorbeeld al bij de verwijderde vorkpoot gedaan maar dit kan het beste nu uitgevoerd worden.)

  • Verwijder nu de 2 inbusbouten waarmee de vorkpoot aan de stabilisator (vorkbrug) vastzit.(foto 3) De stabilisator is de metalen plaat tussen het voorste en achterste gedeelte van het voorspatbord.
    Bij uitvoeringen waarbij het voorspatbord uit één geheel bestaat is deze stabilisator niet aanwezig.

  • Nu moet het gedeelte losgedraaid worden waarmee de standpijp (vorkbuis) aan het balhoofd vastzit. Dit zijn de bovenste en onderste vorkplaat. Het betrof hier een K75RT waarbij men lastig bij de vorkplaten kan komen. Het is dan ook verstandig om het onderste binnengedeelte (kniepads) en het binnenvak van de kuip te verwijderen. Nu kan men gemakkelijk bij de klampbouten (1 per vorkplaat per standpijp) komen en deze losdraaien. (foto 4 & foto 5. Op foto 4 is trouwens te zien dat de linker klampbout los wordt gedraaid. Dit heb ik als voorbeeld gedaan daar ik niet goed een foto kon maken van de rechter klampbout, welke vanzelfsprekend is losgedraaid.)

  • Smeer wat olie op de standpijp en trek nu de complete vorkpoot (standpijp en glijpijp) voorzichtig uit de vorkplaten. Dit moet gaan zonder aanmerkelijke weerstand. Mocht dit niet lukken spuit dan wat kruipolie op de vorkplaten en geef het enige tijd om in te werken. Bij rechte standpijpen moet het dan mogelijk hen te verwijderen.

    Het kan zijn dat de manchet (foto 3) even omhoog geschoven moet worden om de vorkpoot te verwijderen.

  • Plaat nu de vorkpoot zodanig in een bankschroef (voorzien van zacht metaal, b,v, aluminium in de bekken) zonder dat er vitale delen worden beschadigd. (foto 6)

  • Tap nu de olie af door het boutje onder aan de glijpijp (vorkpoot) te verwijderen. (foto 6)
    Na het aftappen gelijk het boutje weer terugplaatsen.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 1

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 2

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 3

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 4

Foto 5

Foto 6

Foto 7

  • Verwijder de manchet welke om de standpijp en glijpijp heen zit. (foto 7)

  • Verwijder de vulring. (foto 8)

  • Het volgende wat verwijderd dient te worden is een verende ronde borgring welke de oliekeerring tegenhoud. Het verwijderen kan lastig zijn maar gaat eenvoudig als volgt:

    Boor voorzichtig een klein gaatje van 2 mm in de glijpijp ter hoogte van de borgring vlak bij een van de einden van de borgring. (foto 9) (Let op, boor alleen in de glijpijp en schiet niet door zodat eventueel de standpijp geraakt wordt.)
    Nu de borgring met een dun pennetje (spijkertje, boortje etc) indrukken zodat er een kleine schroevendraaier achter de borgring gestoken kan worden. (foto 10) De borgring kan nu eenvoudig door middel van de schroevendraaier uit zijn zitting gewipt worden. (foto 11)

  • Nu kan de oliekeerring verwijderd worden. Dit gaat erg eenvoudig als volgt: pak een dunne platte schroevendraai en tik die door de oliekeerring heen. (foto 12) Let er hierbij op dat de standpijp niet geraakt wordt. Het beschadigen van de standpijp levert in ieder geval lekkage op waardoor de standpijp vervangen moet worden.

  • Nu de oliekeerring naar boven halen en hem voorzichtig verwijderen. (foto 13) Gooi de kapotte oliekeerring nog niet weg. Deze moet nog gebruikt worden.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 8

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 9

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 10

Foto 11

Foto 12

Foto 13

  • Maak het gedeelte in de glijpijp waar de oliekeerring in zit goed schoon. (foto 14) Dit kan met een schone doek. Mocht men ook nog over perslucht beschikken dan is het raadzaam om de glijpijp even uit te blazen.

  • Nu kan de nieuwe oliekeerring geplaatst worden. (foto 15)
    Hier ziet u een originele BMW oliekeerring. Als men deze gaat halen moet men er goed op bedacht zijn dat er verschillende typen keerringen zijn welke onder andere afhankelijk zijn van bouwjaar en type.
    Ik zelf geef de voorkeur aan de originele BMW oliekeerring tegenover de imitatie keerringen. De prijs is niet te hoog (ongeveer 8 Euro per stuk in 2004 bij de BMW dealer). Imitatie keerringen zijn goedkoper en kosten ongeveer 10 Euro voor 2 stuks. Echter ervaringen hebben geleerd dat imitatie keerringen toch weer vrij vlot kunnen gaan lekken. De winst van 6 Euro is dan snel teniet gegaan.
    De oorzaak van het sneller gaan lekken is trouwens het volgende: imitatie keerringen zijn meestal voorzien van een enkele lip voor de oliekeerring. De BMW oliekeerring is voorzien van een extra afdichtlip die vuil en stof moet tegenhouden.

    Oudere BMW’s van het type K75 en K100 waren trouwens ook voorzien van oliekeerringen waar deze extra lip niet in zat. Echter vanaf eind 1987 is men begonnen met de montage van de nieuwe oliekeerring. De nieuwe oliekeerringen zijn echter ook toe te passen in de modellen tot eind 1987. Hier moet dan echter wel een extra vulring geplaatst worden zodat de stofkap niet de afdichtlip raakt van de oliekeerring. Informeer even bij de dealer als er twijfel aanwzig is.

  • Smeer wat olie aan de binnen en buitenkant van de oliekeerring. (foto 16)

  • Smeer wat olie aan de standpijp. (foto 17)

  • Schuif de nieuwe oliekeerring over de standpijp (foto 18) en schuif hem dan zo ver mogelijk naar omlaag. De klemveer die te zien is in de oliekeerring moet naar onderen gericht worden.

  • Schuif nu de oude en kapotte oliekeerring over de standpijp tot op de nieuwe oliekeerring. Dit alles ter bescherming van de nieuwe oliekeerring.
    Hierna hebben wij een stuk dikwandige PVC pijp (doorsnede 50 mm en wanddikte 3 mm) over de standpijp geschoven en daarna, voorzichtig en rondom de nieuwe oliekeerring op zijn plaatst getikt. (foto 19) Pas wel op dat er niet tegen de standpijp aangeslagen wordt.
    Verwijder als de oliekeerring op zijn plaats zit de PVC pijp en de oude keerring.

  • Plaats de borgring weer terug (foto 10 & foto 11) en zorg dat de borgring weer goed in zijn groef komt te zitten.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 14

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 15

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 16

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 17

Foto 18

Foto 19

Foto 20

  • Plaats de vulring weer terug. (foto 8)

  • Plaats de manchet weer terug. (foto 7) Mocht de manchet versleten zijn plaats dan een nieuwe.

  • Verwijder nu de vulbout en afdichtring. (foto 20) Let er hierbij op dat u de vorkplug welke vastgehouden wordt met de steeksleutel niet verdraait maar dat alleen de inbusbout losgedraait wordt.

  • Vul nu voorvork met de juiste hoeveelheid olie. (foto 21) In tabel 1 staan voor een aantal modellen de hoeveelheden vermeld.

    Olie: standaard vering SAE 5 en sportvering SAE 10

    Hoeveelheid olie per vorkpoot

    K75 met showa vorkpoten (vanaf ongeveer 1991)

    410 ± 10 cc

    K75S en modellen met S-ophanging

    280 ± 10 cc

    K100 en alle andere K75’s tot 1992

    330 ± 10 cc

    K100LT/RS/RT

    360 ± 10 cc

    K1, K100RS-4V

    400 ± 10 cc

    K1100 LT/RS

    Links : 350 ± 10 cc
    Rechts : 400 ± 10 cc

    Tabel 1

  • Trek nu de standpijp zo ver mogelijk uit de glijpijp (belangrijk in verband met de juiste verhouding olie/lucht), plaats de vulbout voorzien van de (nieuwe) afdichtring terug en zet deze goed vast (K75 met 15 Nm en K100 met 8 Nm) waarbij de vorkplug weer goed tegengehouden moet worden met een steeksleutel.

  • Pomp nu een aantal malen met de vorkpoot. (foto 22)

  • Voordat de vorkpoot teruggeplaatst kan worden moet men even met zeer fijn schuurpapier of een schuursponsje de bramen van de vorkplaten verwijderen.

  • Vet nu de standpijp lichtjes in (foto 17) en schuif deze zodanig in de vorkklampplaten dat de bevestigingspunten van de spatbordjes in de juiste positie staan. Het kan handig zijn om bij motoren, welke voorzien zijn van een stabilisator, de manchet een stuk omhoog te schuiven en na montage van de vorkpoot de manchet weer terug te schuiven op zijn juiste plaats.
    Schuif de standpijp zodanig omhoog tot de bovenkant van de standpijp in lijn is met de bovenste vorkplaat. Men kan dit ook controleren door de positie te vergelijken met de andere vorkpoot.
    Draai nu de klampbouten (foto 4 & foto 5) lichtjes vast zodat de vorkpoot net op zijn plaats blijft zitten.

  • Schuif nu de wielas in zijn geheel door de asklampen. (foto 23)

  • Nu moeten de vorkklampbouten worden vastgedraaid (aanhaalmomenten staan in tabel 2) volgens onderstaande procedure. Let op draait men de vorkklampbouten te vast dan kan de klamp breken wat dan een nieuwe vorkplaat betekent. Procedure:

  • Draai de klampbout in de bovenste vorkplaat vast (foto 5) vast.

  • Draai de klampbout in de onderste vorkplaat vast (foto 4) vast.

    Aanhaalmomenten

    K75 met Fichtel en Sachs Vorkpoten (tot sept. 91)

    K75 met Showa Vorkpoten (vanaf sept. 91)

    K100

    K1, K100RS-4V en K1100

    Klampbout bovenste vorkplaat

    21 ± 2 Nm

    26 Nm

    22 ± 1 Nm

    15 Nm

    Klampbout onderste vorkplaat

    43 ± 3 Nm

    50 Nm

    43 ± 3 Nm

    15 Nm

    Vorkbrug

    21 ± 2 Nm

    21 ± 2 Nm

    24 ± 2 Nm

    22 ± 2 Nm

    Remklauw

    32 Nm

    32 Nm

    32 Nm

    32 Nm

    Inbusbout voorwielas

    33 Nm

    33 Nm

    33 Nm

    33 Nm

    Klembouten voorwielas

    14 Nm

    14 Nm

    14 Nm

    14 Nm

    Tabel 2

  • Plaats het afdekdopje nu weer terug. (foto 24. Hier als voorbeeld bij de verwijderde vorkpoot gedaan maar dit kan het beste nu uitgevoerd worden.)

  • Zet nu de stabilisator, voorspatbord, wiel en remklauwen weer terug, echter handvast.

  • Verwijder nu de krik en druk de motor van de standaard. Trek nu de voorrem in en druk nu enkele keren de voorvork in. Hierdoor zullen de verschillende onderdelen zich uitlijnen.

  • Zet nu alle bouten vast, werkend van boven naar beneden met de voorgeschreven aanhaalmomenten. (foto 25)

  • Controleer of de rem en wielophanging goed werken en het wiel goed loopt.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 21

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 22

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 23

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 24

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 25


Artikel: ©Bert Meijerink 2009