Motor, Oliepomp lekkage

(Auteur: Bert Meijerink)


Algemeen

De BMW K-serie (tot en met de K1100) heeft een gecombineerde olie en waterpomp welke via een mechanische verbinding wordt aangedreven door de motor. Mochten er soms lichte oliesporen aanwezig op de oliepomp of het carter zijn dan kan het volgende artikel u op weg help.

Nog even een tip. Tussen het deksel van de waterpomp en de waterpomp zelf, alsmede tussen de oliepomp en het motorblok zit een siliconen pakking ter afdichting. Om frustraties en extra werk te voorkomen kunt u hier het beste bij het monteren Drei Bond tussen doen. Voor meer informatie over Drei Bond: Zie sleutelen -> diversen -> (vloeibare)pakking c.q. dichtingsmateriaal.


Olielekkage

Vaak gaan er bij de K-serie als er oliesporen aan de voorzijde van de onderkant van het motorblok aanwezig zijn, de eerste gedachten er naar uit dat de oliekeerring van de as van de water/oliepomp defect is. Echter inspectie van de onderzijde van het motorblok kan soms aangeven dat de oorzaak ergens anders gezocht dient te worden.

Is de oliekeerring van de as defect dan moet de olie komen uit het kleine gaatje (foto 1, nummer 2) wat speciaal is aangebracht voor een lekkende oliekeerring of waterkeerring. Dit gaatje zit trouwens vaak vol met ‘prut’ zoals ook op foto 1 is te zien en goed schoonhouden is wel een vereiste.
Komt de olie echter uit het gat waar de kabel van de oliedruksensor komt (en de 4 klepsmotoren ook nog de watertemperatuurschakelaar) (foto 1, nummer 1) dan is de oorzaak een andere. De olie is dan hoogstwaarschijnlijk afkomstig uit de aansluiting (pasvlak) van de oliepomp op het motorblok.

De oorzaak is dan hoogstwaarschijnlijk het volgende. Er is een bypass kanaal in het motorblok (foto 2, nummer 1) welke er voor zorgt dat overvloedige olie terugstroomt in het carter. Als dit kanaal verstopt zit dan vindt de olie door de druk via de siliconen pakking zijn weg naar buiten.

Foto 2 is een opname van het motorblok na demontage van de water/oliepomp. De oliepomp is op foto 3 te zien en de waterpomp op foto 4. De nummers van de pijlen op foto 2 en 3 komen overeen met elkaar als de oliepomp gemonteerd zit op het motorblok.

De aandrijving van de water/oliepomp vanuit het motorblok gebeurd door middel van de 'koppeling' bij pijl 2 op de foto's 2 en 3.

Olie komt bij pijl 3 op foto 2 uit het carter en wordt onder druk gebracht in de ruimte aangegeven met pijl 4 op de foto's 2 en 3.

Op foto 3 ziet u aan de bovenzijde van de oliepomp een groef lopen. De groef sluit bij de pijl met nummer 1 precies aan op het bypass kanaal met nummer 1 op foto 2. Olie die door deze groef loopt komt dus via het bypass kanaal terug in het carter. De functie van deze groef en bypass kanaal is om overtollige olie vanuit de oliepomp terug te laten vloeien in het carter.

Zit het bypass kanaal om een of andere reden echter verstop dan kan door de opgebouwde druk in de groef via de siliconen pakking de olie naar buiten komen. Een reden dat het kanaal wel eens verstopt kan zitten is dat de siliconen pakking te ruim is aangebracht.

Demonteren water/oliepomp:

  1. Verwijderen onderste deel van de kuip (alleen noodzakelijk bij K1100LT):
    Verwijder het tussenstuk tussen de twee lowers. Deze zit vast met een aantal schroeven aan de lowers en boven aan het tussenstuk.
  2. Aftappen olie en koelvloeistof:
    Tap de olie af door het verwijderen van de carterplug en tap de koelvloeistof af door de slang los te halen bij de waterpomp.
  3. Verwijderen deksel waterpomp:
    Verwijderen de negen inbusbouten. Tik dan voorzichtig tegen het deksel aan tot hij loskomt. (Het deksel zit nogal vast door de kleefkracht van de siliconen pakking) Na het verwijderen van het deksel ziet u het schoepenrad zitten. (foto 4)
  4. Verwijderen van de water/oliepomp:
    De water/oliepomp zit met zeven bouten vast. De twee lange bouten zitten binnen in de pomp (zie de rode pijlen op foto 4) en vier korte bouten zitten rondom in het huis vast. De laatste korte bout zit onder de water inlaat.
    Onthoud goed (maak een notitie) waar welke bout vandaan komt. Ze verschillen in lengte.
    Ook het pomphuis zit met een silliconen pakking vastgekleeft op het motorblok maar met een voorzichtig tikje komt ook deze los.
    Verwijder tevens de O-ring (zit in groef aangegeven met pijl 5 op foto 2). Voor deze O-ring moet in ieder geval een nieuwe geplaatst worden.

Nu alles is verwijderd kunnen de onderdelen geinspecteerd en schoongemaakt worden.

Zojuist werd al aangegeven dat er tussen het deksel van de waterpomp en de waterpomp alsmede de oliepomp en het motorblok een siliconen pakking zat. Om er voor te zorgen voor te zorgen dat er straks geen lekkages meer zullen optreden is het de bedoeling dan alle pakkings resten verwijderd worden. Blijft er ook maar iets achter dan is de kans op lekkages aannemelijk. Het verwijderen kunt u het beste doen met een mesje waarnaa u de vlakken lichtjes afneemt met een schuursponsje.
Zorg er voor dat de vlakken superschoon zijn en maak geen groeven in deze vlakken.

Inspecteer in ieder geval ook de tandwielen van de oliepomp. Deze moeten in goede conditie zijn met minimale slijtagesporen.

Monteren:
Voor de montage heeft u naast de gedemonteerde onderdelen drie nieuwe onderdelen nodig:

  1. De O-ring van de aandrijfas (bij pijl 2 van foto 3) van de oliepomp. Als de oude goed is hoeft hij niet vervangen te worden, maar de kostprijs van een nieuwe is zo laag (€ 0,43 in 2003) dat ik hierop niet zou bezuinigen.
    (BMW bestelnummer: 11.41.1.460.824)
  2. De grote O-ring tussen de koelvloeistofdoorlaat en het motorblok. (pijl 5 op foto 2) Deze moet in ieder geval vernieuwd worden. (BMW bestelnummer: 11.11.1.460.471, € 0,43 in 2003)
  3. 1 tube Drei Bond. Deze is hierboven al besproken.

Montageprocedure:

  1. Pomp aandrijfas:
    Plaats de nieuwe O-ring.
  2. Pomp huis:
    Smeer een dun laagje Drei Bond over de (als voorbeeld gegeven) lijn zoals aangegeven op foto 3. Blijf binnen de bevestigingsgaten maar buiten het eerder besproken oliekanaaltje.
    Plaats de nieuwe O-ring van de koelvloeistofdoorlaat. (klein likje vet eraan en hij blijft op zijn plaats)
    Zet de nok van de aandrijfas van de oliepomp ongeveer goed en druk de pomp dan op zijn plaats. Beweeg tussentijds het schoepenrad van de waterpomp zodat de nok van de oliepomp goed aansluit in zijn aandrijving welke zich in het blok bevindt. De pomp moet makkelijk op zijn plaats schuiven.

    Draai nu kruislings om en om de zeven bouten handvast en zet ze daarna gelijk vast met het juiste moment. ( 7 Nm)
  3. Deksel waterpomp:
    Doe de draad van de oliedrukschakelaar (en voor de 4 kleps modellen ook nog koelvloeistoftemperatuursensor) door het gat.
    Smeer op het deksel op de juiste plaats een dun laagje Drei Bond. Draai ook deze bouten kruislings eerst handvast en draai ze daarna vast met het juiste moment. (7 Nm)
    Sluit nu de bedrading weer aan.
  4. Vloeistoffen:
    Sluit de slang weer aan op de waterpomp en plaats de aftapplug van de olie weer terug.
    Vul de juiste hoeveel olie en koelvloeistof weer bij. Plaats de dop van de koelvloeistof echter nog niet terug.

    (Het bijvullen van de koelvloeistof moet gebeuren onder de benzinetank. Zie hiertoe ook het verhaal onder sleutelen -> tank -> tank verwijderen)
    Start nu de motor en het oliedruklampje moet gelijk uit gaan. Laat nu de motor stationair lopen en controleer de omgeving van de olie/waterpomp op lekkage’s.
    Op het moment dat de thermostaat open gaat zal het niveau van de koelvloeistof dalen. Vul nu voldoende koelvloeistof bij en plaats de dop terug.
    Laatste stappen:
    Plaats de tank terug alsmede het onderstuk uit de kuip.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 1

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 2

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 3

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 4

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 5


Artikel: ©Bert Meijerink 2006