Elektrisch, Temperatuurrelais K75/K100 2V testen

(Auteurs: Jos Gijbels en Bert Meijerink)


Algemeen

Mochten er elektrische problemen zijn in het koelsysteem dan kan het handig zijn om het temperatuurrelais te testen.

Hieronder heeft Jos Gijbels beschreven hoe hij dat heeft gedaan voor zijn K100. Dit temperatuurrelais wordt alleen toegepast in de K75 en K100 2V modellen. In de K1, K100 4V en K1100 wordt de regeling van de koelventilator geregeld via de motronic en een los relais.

Dankzij deze test is nu bekend dat de ventilator aanslaat bij ongeveer 195 ohm en weer afslaat bij 205 a 210 ohm. Tevens is nu ook duidelijk dat bij 170 ohm het waarschuwingslampje in actie komt en is er door deze test vastgesteld dat bij een breuk in de temperatuursensor (kabel) de ventilator gewoon uit blijft, terwijl bij een kortsluiting in de temperatuursensor (kabel) de ventilator juist gaat draaien.

Bij deze wil ik Jos dan ook bedanken voor het schrijven en beschikbaar stellen van het artikel en de genomen moeite.


Testen van het temperatuurrelais

Het temperatuurrelais bevindt zich in de relaisbak welke gesitueerd is onder de benzinetank.

Bij de relaisbak kunt u komen als u de benzinetank verwijderd. (Zieook het artikel op deze Website onder Sleutelen ->Tank ->Tank verwijderen)

Het deksel van de relaisbak kunt u nu gewoon verwijderen waarna de verschillende relais zichtbaar zijn. Het temperatuurrelais bevindt zich aan de rechterkant ongeveer in het midden (zie foto 1, temperatuurrelais wordt aangegeven met de rode pijl) en zit met één schroefje vast. Het relais is ook links op foto 2 te vinden en het BMW artikelnummer is 61.31-1459009.

Pas met de verschillende handelingen in de relaisbak wel goed op met de open kontakten van het startrelais welke achter het temperatuurrelais is gesitueerd. (Op foto 1 rechtsboven te zien.)

Als u de rechthoekige connector heeft verwijderd ziet u de contacten onderop het temperatuurrelais zitten. Deze contacten hebben een code met de volgende betekenis:

E :

Draad komende vanaf de temperatuursensor.
Tussen E van de losse connector en massa moet u plusminus 2700 ohm meten bij een koude motor
(bij +/- 20 °C). Bij andere omgevingstemperaturen kunt u in Marco Stubenitsky’s temperatuursensorcurve vinden wat de waarde hoort te zijn. (Zie ook het artikel op deze Website onder sleutelen -> elektrisch -> motortemperatuursensor K75/K100 testen)

9 :

Plus (12 V), staat enkel spanning op als benzinepomp draait.

15:

Plus (12 V) van het contactslot. Wordt doorgegeven naar A2 als het relais "aantrekt".

31:

Massa.

A2:

Draad naar de koelventilator motor.

A3:

Draad naar verklikkerlampje hoge temperatuur. Het relais legt een verbinding met 31 (massa) als de weerstandswaarde aan contact E zakt onder +/- 175 Ohm. (111 °C)

Op foto 3 is de connector weergegeven. (Dit is dus het spiegelbeeld van temperatuurrelais want hier liggen E en A2 rechts en 9 en A3 links) Het driehoekje boven aan de tekening is het richeltje dat u op de connector ziet.

Connector temperatuurrelais testen:

Op de losse connector kunt u de volgende functies snel testen (contact natuurlijk wel opzetten(aanzetten)):

  • Meet of u batterij(accu)spanning ( 12 V) heeft tussen 15 en 31.
    Zo ja, verbind dan met een stuk draad 15 met A2. De koelventilator moet nu gaan draaien. Is dit niet het geval dan de verbinding tussen de stekker en koelventilator checken.
  • Verbind nu 31 met A3. Het verklikkerlampje van de te hoge temperatuur moet oplichten. Is dit niet het geval de verbindingen en het lampje checken.

Temperatuurrelais testen:

Met een reserve batterij(accu) (of die van uw moto) kan het relais afzonderlijk getest worden. U heeft enkel nodig:

  • Een testlampje 12 V.
  • Een multimeter.(10 € of nog goedkoper)
  • Een potentiometer (zie foto 4, ook wel potmeter genoemd) van 1 Kohm. Een potmeter is een regelbare weerstand, je koopt ze voor een paar cent in een electro-zaak.
    Potmeters hebben een drietal aansluitpennen. Tussen 2 pennen (meestal de 2 buitenste) staat de volledige weerstand (In dit geval 1 Kohm). De derde (meestal de middelste) pen is de loper. Meet je tussen de loper en één van de ander pennen 400 ohm dan meet je tussen de loper en de andere pen 600 ohm. Gezamenlijk is dit natuurlijk weer 1 Kohm. Met deze potmeter kun je dus de weerstand variëren tussen 0 ohm en 1 Kohm. Voor het verdere testwerk moet dus de loper en één van de buitenste pennen gebruikt worden. Meet met de multimeter af en toe de weerstandswaarde.
  • Wat platte stekkertjes (schuifconnectortjes of AMP’jes ). De brede volstaan, ook voor de smalle pennetjes. (E, A2, 9 en A3)

Testprocedure:

  1. Sluit de plus van de batterij aan op 15 en op 9.
  2. Sluit de min van de batterij aan op 31.
  3. Maak nu met een draad een rechtstreekse verbinding tussen massa (31) en E. Het relais moet met een duidelijk hoorbare klik aantrekken. Het testlampje moet branden tussen de contacten A2 en 31 (koelventilator) en tussen A3 en 15 (verklikkerlichtje)
  4. Laat het testlampje zitten tussen A3 en 15.
    Verwijder de draad tussen 31 en E en zet de potmeter hiervoor in de plaats welke is ingesteld op zijn maximale waarde van 1 Kohm. (Waarde nameten)
  5. Draai langzaam aan het potmetertje om de weerstand te minderen, tot je de klik van het relais hoort. Maak de potmeter aan één kant los en meet de weerstandwaarde erover met je multimeter, de waarde moet rond de 195 a 200 ohm liggen (startpuls koelventilator) wat overeen komt met een watertemperatuur Van 102 a103 °C.
  6. Sluit de potmeter opnieuw aan en draai langzaam verder tot het testlampje aanfloept. Meet wederom de waarde over de potmeter (wel loskoppelen natuurlijk). Je zult nu rond de 170 a 175 ohm moeten meten.
  7. Herhaal de stappen 5 en 6 een paar keer tot je zeker bent van de inschakelwaarden, want die corresponderen met de hierboven vermelde watertemperaturen.

Als alles naar behoren werkt kun je de boel terug inbouwen. Het relais gaat niet snel stuk, zoals vele K- veteranen al weten zitten eventuele fouten meestal in de bedrading en/of hun stekkerverbindingen.

Voor hen die problemen ondervinden met het koelsysteem, hoop ik dat deze info helpt om snel de juiste diagnose te stellen.

Met vriendelijke groet,

Jos

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 1

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 2

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 3

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 4


Artikel: ©Jos Gijbels 2006 en Bert Meijerink 2006