Eindaandrijving, Smeren spievertanding (splines) eindaandrijving K75 en K100 (2V)

(Auteur: Bert Meijerink)


Algemeen

De spievertanding van de eindaandrijving moet regelmatig gesmeerd worden.

Hieronder kunt u lezen hoe dit is uitgevoerd bij een K75RT zonder ABS uit 1990. Bij uitvoering met ABS is er 1 kabel extra aanwezig en moet de ABS sensor ook worden losgehaald.

De eindaandrijving van de K100 2 kleps modellen is identiek aan de K75 en het verhaal is dus ook hierop toe te passen. De K100 4kleps modellen zijn voorzien van een paralever. Hiervoor is een apart hoofdstuk geschreven op deze site.

Het kan nodig zijn dat de uitgaande as van de versnellingsbak ook gesmeerd moet worden. Vaak is het voldoende om alleen de spievertanding van de aandrijfas te smeren wat als voordeel heeft dat de swingarm niet verwijderd hoeft te worden. De enigste nadelen zijn dan dat de uitgaande as en rubberen hoes niet schoongemaakt en geïnspecteerd kunnen worden. Het vet op de aandrijfas smeert de uitgaande as van de versnellingsbak voldoende.

Moet de swingarm wel gedemonteerd moeten worden dan wordt duidelijk in de verschillende werkplaatshandboeken aangegeven welke stappen er nog meer uitgevoerd moeten worden.

Bent u de Duitse taal machtig (maar mocht dit niet het geval van dan spreken de beelden ook nog wel voor zich) dan is het volgende Duitse filmpje de moeite van het bekijken waard: Staburagsen.

In dit (Engelstalig) Youtube filmpje van Chris Harris kunt u zien hoe de eindaandrijving verwijderd kan worden. Alan Sykes heeft er ook nog een goed (Engelstalig) filmpje over gemaakt.


Smeren eindaandrijving
 

  • Zet de motor op de middenbok.

  • Veranker de motor zodanig dat hij niet kan omvallen. Let er hierbij ook op dat de motor niet naar voren kan bewegen en zodoende van de bok afschiet.

  • Laat de motor goed afkoelen zodat men zich niet brandt aan de uitlaat.

  • Het eerste dat verwijderd moet worden is het achterspatscherm. Verwijder het achterspatscherm als volgt: Aan de bovenzijde van het achterspatscherm, zitten 2 schroeven waarmee het achterspatscherm aan het frame zit en deze dienen verwijderd te worden. Aan de binnenzijde van het ’kontje’ zitten op de bodem 2 moeren. (foto 1) Deze 2 moeren zitten gemonteerd op een beugel die het achterspatbord en achterspatscherm vastklemmen. Draai deze moeren zo ver mogelijk terug maar verwijder deze niet. Het spatbord blijft in dit geval hangen.

  • Schuif nu voorzichtig het spatscherm naar achteren en verwijder deze. (foto 2)

  • De volgende stap is het verwijderen van het achterwiel.
    Bij sommige uitvoeringen zit er een afdekdop op het achterwiel. Deze kan er dan eenvoudig afgewipt worden waarna de 4 bevestigingsbouten van het wiel zichtbaar worden.
    Deze 4 bouten moeten worden verwijderd zodat het achterwiel van de eindaandrijving af gehaald kan worden.
    Let op: Tussen het achterwiel en de eindaandrijving zit een vulring. Verlies deze niet.

  • Verwijder de rechter kofferdrager (indien aanwezig). De kofferdrager zit achter met 2 bouten aan het frame vast en voor met 2 bouten aan de voetrustplaat.

  • Verwijder de 2 bouten welke de remklauw (foto 3) vasthouden en schuif de remklauw daarna van de remschijf af en leg hem op de grond. Schuif hiertoe ook even de remslang uit zijn houder.

  • Verwijder nu de onderste moer van de as waarmee de achterschokbreker aan de eindaandrijving vast zit.

    Op het punt waar de swingarm en de versnellingsbak elkaar ontmoeten zit een rubberen balg. Om deze niet te beschadigen moet de swingarm niet teveel omhoog of omlaag bewogen worden. Normaal begrenst de schokbreker deze grenzen maar nu zal de schokbreker verwijderd gaan worden. Het kan daarom in dit geval wel makkelijk zijn om iets onder de swingarm te zetten zodat hij niet te ver kan zakken. Heeft men niets bij de hand dan gewoon voorzichtig te werk gaan.
    Trek nu de schokbreker van de onderste bevestigingsbout (foto 4) en bind hem zodanig op dat hij zo hoog mogelijk zit.

    Op de foto is te zien dat de schokbreker in zijn geheel is verwijderd. Dit is echter niet nodig. Voor het inbouwen van een radio met toebehoren moest echter het zadel verwijderd worden en was de schokbreker eenvoudig in zijn geheel te verwijderen.

  • Verwijder nu de snelheidsopnemer. Deze zit boven op de kardan en zit met 1 bout vast welke nu losgedraaid dient te worden waarna de sensor omhoog getild kan worden.
    Maar op verdere foto’s is te zien dat de snelheidsopnemer is blijven zitten op de eindaandrijving. Dit kwam door het feit dat door oxidevorming het boutje van de snelheidsopnemer erg vast zat en dat deze waarschijnlijk niet los was te krijgen zonder het boutje te breken. Wij hebben er dan ook voor gekozen om de connector los te halen. Deze connector bevindt zich achter het rechter zijpaneel. (foto 5)

  • Indien de snelheidsopnemer is verwijderd plak dan het gat af waar hij uit komt zodat er geen vuil in de kardan kan komen.

  • Als het goed is zit er nu niets meer bevestigd aan de kardan en zit deze nu alleen nog aan de swingarm vast met 4 bouten.
    Verwijder nu deze 4 bouten (foto 6) en trek de kardan voorzichtig van de swingarm af (foto 7). Dit kan best wel eens wat lastig gaan omdat er pasbussen (zie foto 15 rechtsboven en linksonder) geplaatst zijn voor een nauwkeurige passing.
    Ga eventueel recht achter de motor zitten om zoveel mogelijk kracht te kunnen zetten op de kardan. Ook willen kleine voorzichtige tikjes met een kunststof hamer het verwijderen nog wel eens bespoedigen.
    Laat de kardan in ieder geval niet vallen en zet hem voorzichtig weg. Houd het (afgeplakte) gat en de ontluchting van de eindaandrijving in ieder geval naar boven gericht anders komt de olie hierdoor naar buiten. (foto 8)

  • Zorg er nu voor dat de swingarm paralel met de grond loopt door er eventueel nog iets extra’s onder te zetten.
  • Uit de swingarm steekt nu een stukje van de aandrijfas. Pak nu een stuk hout, houd dit tegen de aandrijfas en geef hiertegen een (klein) tikje met een hamer. Mocht de aandrijfas namelijk nogal vast zitten op de spievertanding op de versnellingsbak dan schrikt hij nu los.

  • Met een waterpomptang moet nu de aandrijfas buitenom vastgepakt worden. (foto 9) Pak de aandrijfas beslist niet beet aan de binnenzijde. De spievertanding zal onherroepelijk beschadigen.
    Trek nu met de waterpomptang de aandrijfas uit de swingarm. Dit kan wat zwaar gaan daar de aandrijfas met een veer op de uitgaande as van de versnellingsbak is geklikt.
    Haal de aandrijfas nu in zijn geheel uit de swingarm. De 'uitgeklede' motor is nu te zien op foto 10.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 1

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 2

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 3

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 4

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 5

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 6

Foto 7

Foto 8

Foto 9

  • Er bestaat nu ook even de mogelijkheid om eenvoudig de speling van de swingarm lagers te controleren. Pak hiertoe de swingarm op het eind beet en beweeg hem van links naar recht. Hier mag geen speling op zitten. De arm moet wel soepel omhoog en omlaag gaan zonder enige hapering. Test dit laatste wel zodanig dat de rubber hoes niet beschadigd wordt.

    Zit er wel zijdelingse speling op dan kan in de meeste gevallen dit verholpen worden door de lagerspeling bij te stellen met de bout/moer combinatie aan de linkerzijde van de ophanging van de swingarm.

  • Op foto 11 is de aandrijfas te zien. De linkerkant, waar zich de kruiskoppeling bevindt zit normaal aan de versnellingsbak en de rechterzijde bevindt zich normaal aan de kardanzijde.

  • Verwijder nu al het vet en smeer wat zich bevindt in de spievertandingen aan beide zijden van de aandrijfas. Dit gaat erg goed met wasbenzine of thinner. Dit kan door een doek met een schroevendraaier door elke vertanding te halen (net als op foto 14 bij de eindaandrijving) maar borstelen met een kleine (tanden)borstel is ook een praktische oplossing.
    Maak de spievertandingen daarna droog met een oude doek en inspecteer of de vertandingen niet zijn ingesleten. Het hoort er uit te zien zolas op de foto's 12 en 13. Zijn er 'haaientanden' te zien dan dient in ieder geval de aandrijfas vervangen te worden.

  • Maak op dezelfde wijze als de spievertanding van de aandrijfas ook de spievertanding van de kardanas (foto 14) goed schoon. Ook kan het zijn dat het huis waar deze spievertanding in zit erg smerig is door uitgelopen vet doordat bij een vorige smeerbeurt teveel vet is gebruikt. Maak deze ruimte dan ook goed schoon en inspecteer tevens of de vertandingen niet zijn ingesleten. De spievertanding dient er uit te zien zoals op foto 15. Zijn er 'haaientanden' te zien dan dient in ieder geval de kardanas vervangen te worden.

  • Inspecteer ook het huis van de aandrijfas (swingarm) goed. Op foto 10 is een wat rood/bruin goedje te zien. Dit is echter de kenmerkende kleur van staburags en heeft men bij een eerdere smeerbeurt iets teveel vet gebruikt. Dit gewoon even verwijderen. Echter is er vocht waar te nemen, of een cremekleurige emulsie (vet in combinatie met vocht) dan is de kans groot dat de rubberen balg voorop de swingarm kapot is. Deze moet dan worden vervangen.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 10

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 11

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 12

Foto 13

Foto 14

Foto 15

  • Controleer nu de speling die de spievertanding van de aandrijfas heeft op de spievertanding van de kardanas door de aandrijfas op de kardanas te schuiven. Let er op dat dit met de juiste zijde van de aandrijfas gebeurt.
    De speling moet zodanig zijn dat de spiebanen goed in elkaar schuiven maar verder mag er geen (zijdelingse)speling zijn.
  • Het smeren van de spievertanding van de aandrijfas moet nu gebeuren. Voor dit smeren moet speciaal vet gebruikt worden.
    Geschikt is in ieder geval Staburags NBU 30 PTM vet wat te verkrijgen is bij de BMW dealer. Het kost ongeveer 20 Euro voor een 50 gram tube. Ook kan er gekozen worden voor Optimol Paste PL of Uni Moly C 220 Slip Agent.
    Deze vetten kenmerken zich door een zeer grote kleefkracht en hoge belastbaarheid. Standaardvet heeft deze eigenschappen niet (voldoende) en kan dus hiervoor ook niet gebruikt worden.

    Doe een beetje van dit vet aan de vinger en smeer de spiebanen welke aan kant van de kruiskoppeling van de aandrijfas zitten. (foto 16) Zorg dat er ook een filmlaag van het vet goed in de ‘dalen’ van de spiebanen komt te zitten. Gebruik echter ook weer niet teveel vet. Door de goede passing van beide delen wordt dit overtollig vet dan weer erg snel naar buiten geperst wat dan weer erg snel voor vervuiling zorgt. De hoeveelheid vet op de foto is de gebruikte hoeveelheid voor het insmeren.
  • Smeer nu de spiebanen aan de achterzijde van de aandrijfas (foto 17) zoals hierboven is beschreven.

  • Als het goed is loopt de swingarm nog parallel aan de vloer door de ondersteuning. Is dit niet meer het geval zorg dan dat dit alsnog gebeurt. (hier wordt de swingarm paralel gehouden.)
    Nu kan de aandrijfas weer worden teruggeplaatst (foto 16). De kant met de kruiskoppeling moet als eerste naar binnen in de swingarm en richt de kruiskoppeling zodanig uit dat de spiebanen in lijn staan met de spiebanen van de versnellingsbak zodat de spiebanen van de aandrijfas de spiebanen van de uitgaande as van de versnellingsbak makkelijk kunnen'vinden'.
    Op een bepaald moment komt de aandrijfas tegen de uitgaande as van de versnellingsbak aan. Wiebel een beetje met de aandrijfas en als het goed is schuift hij dan over de uitgaande as van de versnellingsbak heen.
    Schuif de aandrijfas dan zo ver mogelijk naar voren. Hij loopt dan tegen de borgveer aan. Door nu met de handpalm tegen de achterkant van de aandrijfas aan te slaan wordt de aandrijfas geborgd over de borgveer.
    Om te controleren of de aandrijfas goed geborgd is moet er weer aan de achterzijde van de aandrijfas getrokken (met de vingers) worden. De aandrijfas moet nu op zijn plaats blijven zitten.

  • Smeer nu de spiebanen van de kardanas (foto 19) zoals hierboven is beschreven.

  • Plaats de kardan (foto 6) nu terug op de swingarm, plaats de vier bouten terug en zet ze eerste handvast waarna ze met 40 Nm (kruislings) vastgezet moeten worden.

  • Plaats de schokbreker terug. (foto 4) Zet de onderste moer van de schokbreker vast met 51 Nm.

  • Stop de kabel van de snelheidsopnemer weer terug in de houders op de swingarm en de beugel op de remklauw.
    Plaats de connector van de snelheidsopnemer weer terug. (foto 5) Is de snelheidsopnemer verwijderd geweest doe dan een beetje vet aan de o-ring van de snelheidsopnemer en plaats hem daarna terug in de eindaandrijving en zet hem vast met 2,5 Nm.

  • Maak de remschijf schoon en ontvet hem.

  • Plaats de remklauw terug waarbij ook het beugeltje van de snelheidsmeterkabel niet vergeten moet worden. Zet de bouten vast met 32 Nm. Controleer of de schijf nog soepel ronddraait. (De remblokken mogen iets aanlopen.)

  • Zet de kofferdrager terug en zet de bouten goed vast.

  • Zet het wiel terug en vergeet de vulring niet. Draai eerst de bouten handvast aan. Daarna kruislings met 50 Nm en daarna kruislings met 105 Nm. Plaats, indien aanwezig het afdekkapje van de naaf.

  • Plaats het achterspatscherm terug. Deze zit onder een beugel doorgeschoven welke met twee moeren vastgezet dient te worden in het kontje en op de achterkant zitten 2 schroeven.

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 16

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 17

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 18

 

Vergroting: druk op de linker muis toets.

Foto 19


Artikel: ©Bert Meijerink 2006